
Ο εγκέφαλός μας είναι φυσικά προσανατολισμένος να δίνει περισσότερη προσοχή σε αρνητικές ειδήσεις λόγω μιας εξελικτικής τάσης που ονομάζεται αρνητική προκατάληψη (negativity bias).
Αυτή η προκατάληψη έχει βαθιές ρίζες στην επιβίωση των προγόνων μας, καθώς η έγκαιρη αντίληψη και επεξεργασία αρνητικών πληροφοριών (όπως κίνδυνοι, απειλές ή προβλήματα) ήταν κρίσιμη για την επιβίωση.
Η Παρίσα Ζαρνεγκάρ, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο, έχει μελετήσει πώς ο εγκέφαλός μας επεξεργάζεται τις αρνητικές ειδήσεις. Σύμφωνα με την έρευνά της, οι αρνητικές πληροφορίες ενεργοποιούν συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την προσοχή και τη μνήμη, καθιστώντας μας πιο επιρρεπείς στο να θυμόμαστε και να δίνουμε προσοχή σε τέτοιες ειδήσεις.
Οι κύριοι λόγοι αυτής της προδιάθεσης
Επιβίωση και προσαρμογή
Στην προϊστορική εποχή, η προσοχή σε απειλές, όπως ένας θηρευτής ή φυσικές καταστροφές, είχε μεγαλύτερη σημασία από το να θυμόμαστε κάτι ευχάριστο. Έτσι, ο εγκέφαλος εξελίχθηκε ώστε να δίνει προτεραιότητα στις αρνητικές πληροφορίες για να προστατεύσει το άτομο από κινδύνους.
Πιο ισχυρή συναισθηματική επίδραση
Οι αρνητικές εμπειρίες τείνουν να προκαλούν πιο έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις σε σύγκριση με τις θετικές. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα συναισθήματα φόβου ή άγχους ενεργοποιούν περιοχές του εγκεφάλου, όπως η αμυγδαλή, που σχετίζονται με την αντίδραση «μάχη ή φυγή».
Η ταχύτερη καταγραφή αρνητικών ερεθισμάτων
Έρευνες δείχνουν ότι ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τα αρνητικά ερεθίσματα πιο γρήγορα από τα θετικά. Οι αρνητικές πληροφορίες καταγράφονται με μεγαλύτερη ακρίβεια και παραμένουν περισσότερο στη μνήμη.
Κοινωνική φύση και ενημέρωση
Στις μέρες μας, οι αρνητικές ειδήσεις συχνά παρουσιάζονται ως «σημαντικές» ή «επείγουσες». Ελκύουν την προσοχή μας επειδή μας δίνουν την αίσθηση ότι πρέπει να είμαστε ενήμεροι για πιθανούς κινδύνους.
Εθιστική φύση των αρνητικών ειδήσεων
Οι αρνητικές ειδήσεις μπορεί να προκαλούν συναισθήματα όπως άγχος ή φόβο, τα οποία κινητοποιούν τον εγκέφαλο να αναζητήσει περισσότερες πληροφορίες για να κατανοήσει την κατάσταση. Αυτό δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο «κατανάλωσης αρνητικότητας».
Υπάρχει τρόπος να τη μετριάσουμε;
Η Ζαρνεγκάρ επισημαίνει ότι αυτή η τάση μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική έκθεση σε αρνητικές ειδήσεις, επηρεάζοντας αρνητικά την ψυχική μας υγεία. Συνιστά την ανάπτυξη συνειδητών στρατηγικών για την εξισορρόπηση της κατανάλωσης ειδήσεων, όπως η εστίαση σε θετικές ιστορίες και η περιορισμένη έκθεση σε αρνητικό περιεχόμενο, προκειμένου να διατηρήσουμε μια υγιή ψυχική κατάσταση.
Ο εγκέφαλός μας μπορεί να «εκπαιδευτεί» να εστιάζει λιγότερο στα αρνητικά, αρκεί να το κάνουμε συνειδητά.
Περιορισμός της έκθεσης στις ειδήσεις: Μην αφιερώνετε πολύ χρόνο στην κατανάλωση αρνητικών ειδήσεων. Ορίστε συγκεκριμένες ώρες για ενημέρωση.
Εστίαση στα θετικά: Αναζητήστε θετικές ειδήσεις και ιστορίες επιτυχίας για να εξισορροπήσετε τη διάθεση.
Άσκηση ευγνωμοσύνης: Η συνειδητή πρακτική ευγνωμοσύνης μπορεί να βοηθήσει τον εγκέφαλο να εστιάσει σε θετικά γεγονότα.
Κριτική σκέψη: Να είστε συνειδητοί σχετικά με το πώς τα μέσα ενημέρωσης χρησιμοποιούν τον φόβο για να κρατήσουν την προσοχή σας.