Η υπερευαισθησία δεν είναι ασθένεια ούτε παθολογία. Μια ψυχολόγος περιγράφει τα 10 χαρακτηριστικά σημάδια των υπερευαίσθητων παιδιών.
Η υπερευαισθησία μπορεί να είναι προσωρινή ή να διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η έννοια της υπερευαισθησίας εισήχθη από την ψυχολόγο Elaine Aron στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Τόσο ενήλικες όσο και παιδιά μπορεί να επηρεάζονται, και χρησιμοποιούνται επίσης οι όροι «άτομο με υψηλή ευαισθησία» ή «υπερευαίσθητο άτομο».
Τα υπερευαίσθητα παιδιά
Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά των υπερευαίσθητων παιδιών είναι πως βιώνουν και αντιδρούν στις εμπειρίες τους στον κόσμο με μεγαλύτερη ένταση από τα άλλα παιδιά. Οι αντιδράσεις τους μπορεί να φαίνονται υπερβολικές ή δυσανάλογες και συχνά είναι παρεξηγημένα από το περιβάλλον τους.
Αυτό περιλαμβάνει όλες τις πτυχές της ζωής τους: συναισθηματική, διαπροσωπική και αισθητηριακή.
Ο ρόλος που παίζει το περιβάλλον των παιδιών
Το περιβάλλον παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στην αντιδραστικότητα των υπερευαίσθητων παιδιών.
“Είναι εξαιρετικά παιδιά που τείνουν να είναι παθιασμένα και έντονα. Αλλά λόγω της έντασής τους, έχουν επίσης περισσότερες δυσκολίες να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις και στα όρια της ζωής”, εξηγεί η κλινική θεραπεύτρια Claire Lerner στην επιστημονική επιθεώρηση Psychology Today.
Τα υπερευαίσθητα παιδιά είναι εξαιρετικά διορατικά και συμπονετικά, και απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή από τους γονείς.
Τα 10 χαρακτηριστικά
Μέσα από την κλινική της εμπειρία στον τομέα της εκπαίδευσης και της ανάπτυξης του παιδιού, η Claire Lerner έχει εντοπίσει τα κύρια χαρακτηριστικά των υπερευαίσθητων παιδιών προκειμένου να τα κατανοήσουμε καλύτερα.
- Βιώνουν τα συναισθήματα με ένταση
Τα εξαιρετικά ευαίσθητα παιδιά ζουν τις εμπειρίες και τα συναισθήματά τους πιο βαθιά από τα άλλα. Μπορεί να είναι είτε εξαιρετικά ευτυχισμένα είτε εξαιρετικά θυμωμένα, χωρίς ενδιάμεση κατάσταση. Ζουν σε ακραίες συνθήκες και μερικές φορές δυσκολεύονται να είναι λογικά ή ρεαλιστικά.
- Έχουν ισχυρές αντιδράσεις σε αισθητηριακά ερεθίσματα
Τα παιδιά που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα συναισθηματικά είναι επίσης πιθανό να είναι πιο ευαίσθητα σε αισθητηριακά ερεθίσματα. Νιώθουν πιο έντονα τις εικόνες, τους ήχους, τις γεύσεις, τις οσμές και τις υφές. Είναι συχνά πολύ προσεκτικά στην εμφάνιση των πραγμάτων και νιώθουν άβολα όταν αυτά δεν είναι όπως τα περιμένουν.
- Είναι πιο επιρρεπή σε ξεσπάσματα θυμού
Λόγω της ευαισθησίας τους, τα υπερευαίσθητα παιδιά αισθάνονται το άγχος πιο γρήγορα και πιο έντονα. Είναι συντριμμένα από τα έντονα συναισθήματά τους και τις υπερβολικές αντιδράσεις τους στα αισθητηριακά ερεθίσματα, γεγονός που οδηγεί σε πιο συχνά και έντονα ξεσπάσματα θυμού.
- Είναι προσεκτικά σε όλα και σε όλους
Τα υπερευαίσθητα παιδιά έχουν μια εξαιρετική ικανότητα συγκέντρωσης. Ο εγκέφαλός τους δεν σταματά ποτέ, αναλύουν τα πάντα γύρω τους. «Είναι σαν να μην έχουν εσωτερικό φίλτρο, κάτι που τους κάνει εξαιρετικά διορατικούς και συμπονετικούς. Αλλά αυτό σημαίνει επίσης ότι αισθάνονται πιο εύκολα υπερβολικά πιεσμένοι καθώς απορροφούν περισσότερα από όσα μπορούν να διαχειριστούν», σημειώνει η Lerner.
- Είναι άκαμπτα και αμετάβλητα
Οι αισθητηριακές τους ικανότητες είναι υπερβολικά αυξημένες, και αυτά τα παιδιά βρίσκονται αντιμέτωπα με το περιβάλλον τους με πιο δύσκολο τρόπο από άλλους. Προσπαθούν να ελέγξουν έναν κόσμο που τους φαίνεται καταπιεστικός σε πολλές περιπτώσεις.
- Αγχώνονται με την καινοτομία
Τα υπερευαίσθητα παιδιά είναι εξαιρετικά έξυπνα και διορατικά, γεγονός που εξηγεί τις μεγάλες αναλυτικές τους ικανότητες. Αντιμετωπίζουν νέες καταστάσεις με πλήθος ερωτήσεων, όπως: «Ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι; Τι μπορώ να περιμένω από αυτούς; Είναι ασφαλές εδώ;».
- Έχουν χαμηλή αντοχή στη ματαίωση
Όλοι νιώθουμε μια μορφή δυσφορίας όταν εργαζόμαστε για την ανάπτυξη μιας νέας δεξιότητας. Ωστόσο, αυτός ο έλλειψης ελέγχου είναι ανυπόφορος για ένα υπερευαίσθητο παιδί.
- Είναι τελειομανείς
Τα υπερευαίσθητα παιδιά έχουν έντονη τάση προς την τελειομανία και δεν τους αρέσει να χάνουν. Όταν δεν μπορούν να κάνουν κάτι ακριβώς όπως πιστεύουν ότι πρέπει, το βιώνουν σαν απώλεια ελέγχου.
- Δυσκολεύονται με την κριτική
Αυτή η στάση είναι αποτέλεσμα του τελειομανισμού τους. Η πολύ μεγάλη τους ευαισθησία τους κάνει να αντιλαμβάνονται τις πιο απλές οδηγίες ως προσωπικές επιθέσεις.
- Έχουν αυξημένη αυτογνωσία
Τα υπερευαίσθητα παιδιά ανησυχούν περισσότερο για την κρίση των άλλων. Δεν τους αρέσει να νιώθουν ότι παρακολουθούνται ή αξιολογούνται, καθώς αυτό τους δημιουργεί τεράστια πίεση.
Ψυχολογική συμβουλή
Όχι όλα τα υπερευαίσθητα παιδιά θα παρουσιάσουν όλα αυτά τα χαρακτηριστικά.
Ωστόσο, η πλειοψηφία τείνει να λαμβάνει τα πράγματα πιο προσωπικά. Εξαιτίας της ευαισθησίας τους, αυτά τα παιδιά είναι πιο ευάλωτα στο άγχος και σε άλλα προβλήματα ψυχικής υγείας.
Αν η συμπεριφορά του παιδιού σας το εμποδίζει να έχει υγιείς σχέσεις ή απλώς να νιώθει καλά με τον εαυτό του, μην διστάσετε να συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία υγείας που θα μπορέσει να το βοηθήσει καλύτερα.
