Τηλεγραφία & Τηλεφωνία. Ιστορίες Επικοινωνίας πριν & μετά την Μικρασιατική Καταστροφή

Η Νέα Ψηφιακή Περιοδική Έκθεση από το Μουσείο Τηλεπικοινωνιών Ομίλου ΟΤΕ είναι γεγονός. Ο τίτλος της είναι «Τηλεγραφία & Τηλεφωνία. Ιστορίες Επικοινωνίας πριν & μετά την Μικρασιατική Καταστροφή». Η ψηφιακή έκθεση είναι διαθέσιμη και προσβάσιμη ΕΔΩ: (https://www.otegroupmuseum.gr/periodikes-ektheseis/)

Η νέα ψηφιακή έκθεση του Μουσείου Τηλεπικοινωνιών "Τηλεγραφία & Τηλεφωνία. Ιστορίες Επικοινωνίας πριν & μετά την Μικρασιατική Καταστροφή"

Η ρήξη Βενιζέλου και βασιλιά Κωνσταντίνου, η αγροτική μεταρρύθμιση, αλλά και η ίδρυση του Υπουργείου Περιθάλψεως για τα θύματα πολέμου και τους πρόσφυγες είναι ο καμβάς για την Ελλάδα του 1915-17. Λεπτομέρειες από φωτογραφικό υλικό. Φωτογραφικό Αρχείο Πολεμικού Μουσείου.

Μέσα από τις συλλογές αντικειμένων, τηλεγραφημάτων και το πλούσιο φωτογραφικό Αρχείο του Μουσείου Τηλεπικοινωνιών Ομίλου ΟΤΕ, αλλά και σε συνεργασία με μουσεία και φορείς της χώρας (Πολεμικό Μουσείο, Ψηφιακό Μουσείο Νέας Σμύρνης, Μουσείο “Ελευθέριος Βενιζέλος”, Ο.Π.Α.Ν.Δ.Α, Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών Α.Π.Θ, Κέντρο Ιστορίας Δήμου Θεσσαλονίκης & Αρχείο ΕΡΤ), παρουσιάζεται η ιστορία της τηλεπικοινωνιακής εξέλιξης στην περίοδο από τις αρχές του αιώνα μέχρι το τέλος του 1930. Το περιεχόμενο της έκθεσης δίνει έμφαση στην περίοδο της προετοιμασίας για την μικρασιατική εκστρατεία, στο μέτωπο αλλά κυρίως στην ένταξη των προσφύγων στην πατρίδα, δημιουργώντας μια Νέα Ελλάδα.

Μερικά από τα κομβικά σημεία της έκθεσης “Τηλεγραφία & Τηλεφωνία. Ιστορίες Επικοινωνίας πριν & μετά την Μικρασιατική Καταστροφή” είναι:

"Τηλεγραφία & Τηλεφωνία. Ιστορίες Επικοινωνίας πριν & μετά την Μικρασιατική Καταστροφή". Η νέα ψηφιακή έκθεση του Μουσείου Τηλεπικοινωνιών Ομίλου ΟΤΕ

Ο Γουλιέλμο Μαρκόνι θεωρείται ο πατέρας της ραδιοεπικοινωνίας. Ο Ιταλός εφευρέτης κατάφερε στις 12 Δεκεμβρίου 1901 να στείλει για πρώτη φορά μηνύματα πάνω από τον Ατλαντικό, από την Αγγλία στη Νέα Γη, υψώνοντας τη σημαία του ασύρματου τηλέγραφου ψηλά σε χαρταετό.

Ο αφορισμός του Μαρκόνι κι η νέα πραγματικότητα του Πολέμου

«Η ασύρματη επικοινωνία θα κάνει τον πόλεμο αδύνατο γιατί θα κάνει τον πόλεμο γελοίο».

Ο εφευρέτης της ραδιοεπικοινωνίας διαψεύστηκε στην πρόβλεψη που έκανε στις αρχές του 20^ου αιώνα. Η ιστορία έδειξε πως οι παγκόσμιοι πόλεμοι που διεξήχθησαν συντέλεσαν στη μεγάλη ανάπτυξη των τηλεπικοινωνιών. Επιπλέον, οι τηλεπικοινωνίες όχι μόνο γνώρισαν μεγάλη ανάπτυξη λόγω των πολέμων, αλλά και συνέβαλαν στην έκβασή τους, αλλάζοντας την ροή της ιστορίας. Ειδικότερα, η έκθεση αναδεικνύει το αποτύπωμα των τηλεπικοινωνιών στους βαλκανικούς πολέμους και κυρίως στην Μικρασιατική Εκστρατεία.

Ιστορίες Επικοινωνίας πριν & μετά την Μικρασιατική Καταστροφή από το Μουσείο Τηλεπικοινωνιών

1919-1922. Διαβιβαστές με τηλέφωνο. Φωτογραφικό Αρχείο Πολεμικού Μουσείου.

Το τηλεγράφημα του Κουντουριώτη “Φανείτε λέοντες”

«Το παν εξαρτάται από την σημερινήν ἡμέραν. Φανείτε λέοντες». Αξίζει να σημειωθεί, πως είναι ένα από τα ιστορικά τηλεγραφήματα κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους μέσω ασυρμάτου. Εστάλη από το θωρηκτό «Αβέρωφ» στα ελληνικά πληρώματά, πριν από τη ναυμαχία της Λήμνου τον Ιανουάριο του 1913. Πράγματι, η ασύρματη επικοινωνία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις στρατιωτικές επιτυχίες του Πολεμικού Ναυτικού, συμβάλλοντας στην απελευθέρωση του Βορείου Αιγαίου. Είναι αλήθεια ότι, ο Ελληνικός στόλος απόκτησε ασυρμάτους μόλις το 1912.

Η νέα ψηφιακή έκθεση του Μουσείου Τηλεπικοινωνιών "Τηλεγραφία & Τηλεφωνία. Ιστορίες Επικοινωνίας πριν & μετά την Μικρασιατική Καταστροφή" 2

Οι άμαξες και τα γαϊδούρια ήταν τα μέσα φιλοξενίας των ασυρμάτων!

Ασύρματοι & Τηλέφωνα δίπλα σε οπτικό τηλέγραφο
Τηλέγραφοι φορτωμένοι σε γαϊδούρια
Το καλώδιο ως σκοινί για το πηγάδι στα βάθη της Ανατολίας

Ασύρματοι τηλέγραφοι τελευταίας τεχνολογίας πάνω σε γαϊδούρια, οπτικοί τηλέγραφοι που στέλνουν μηνύματα αντανακλώντας το φως του ηλίου, ακόμη και τηλεφωνικά καλώδια ως μέσο επιβίωσης από τους διψασμένους στρατιώτες στην Μικρασία για να βγάλουν νερό από τα πηγάδια. Αξίζει να επισημανθεί, πως η έκθεση δεν εξετάζει μόνο τις μεγάλες πολιτικές και στρατιωτικές αλλαγές, αλλά εστιάζει στο επίπεδο της μικροϊστορίας και της καθημερινής εμπειρίας.

Διαφήμιση της ΑΕΤΕ, δεκαετίας του 1930. Η διαφήμιση μπαίνει στη ζωή μας! Η νέα Ανώνυμη Ελληνική Τηλεφωνική Εταιρεία στηρίζεται στη διαφήμιση για να «μιλήσει» για τις νέες τηλεφωνικές υπηρεσίες που κάνουν την επικοινωνία άμεση για όλους. Διαφημιστικές καταχωρίσεις για επιχειρηματίες, αλλά και για κάθε νοικοκυριό φανερώνουν την ανάπτυξη της τηλεφωνίας στον Μεσοπόλεμο. Το κυρίαρχο slogan είναι: “το τηλέφωνο είναι απαραίτητον”.

Ρεκόρ όλων των εποχών στην κίνηση Τηλεγραφημάτων
5.483.000 σε μια Ελλάδα σχεδόν έξι εκατομμυρίων κατοίκων

«Επικείμενης φθινοπωρινής περιόδου επαπειλείται κίνδυνος αιματηρών προστριβών προσφύγων και εντοπίων. Αφάνταστος αναβρασμός αμφοτέρων μερίδων». Όντως, το 1925 τα ανταλλαγέντα τηλεγραφήματα φτάνουν το ρεκόρ των 5.483.000, σε μια Ελλάδα σχεδόν έξι εκατομμυρίων κατοίκων. Πράγματι, ο διπλασιασμός της χώρας και η έλευση 1,2 εκατομμυρίων προσφύγων αύξησε τις τηλεπικοινωνιακές ανάγκες της Ελλάδας και δημιούργησε νέες συνθήκες στην επικοινωνία. Επιπρόσθετα, ο επισκέπτης της έκθεσης έχει την ευκαιρία να διαβάσει κάποια ενδεικτικά τηλεγραφήματα που έστειλαν οι πρόσφυγες στην ελληνική Κυβέρνηση την δεκαετία του 1920 στα οποία είναι έντονες οι διαμαρτυρίες τους, για τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης και τις αντιπαραθέσεις με τους γηγενείς για τη διανομή της γης.