Νέα επιστημονική μελέτη επιβεβαιώνει ότι οι κοινωνικοοικονομικές ανισότητες (income inequality / φτώχεια) σχετίζονται με αλλαγές στη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου των παιδιών.
Η μελέτη, που βασίστηκε σε περισσότερα από 10.000 παιδιά και εφήβους στις ΗΠΑ, διαπίστωσε αλλαγές στην ανάπτυξη του εγκεφάλου και στη ψυχική υγεία, τόσο σε παιδιά πλούσιων όσο και χαμηλότερου εισοδήματος οικογενειών σε περιοχές με υψηλά επίπεδα ανισότητας.
Ειδικοί από το King’s College London (KCL), το Πανεπιστήμιο της Υόρκης και το Χάρβαρντ εξέτασαν εικόνες μαγνητικής τομογραφίας από 10.071 παιδιά ηλικίας 9 και 10 ετών σε 17 πολιτείες των ΗΠΑ που συμμετείχαν στη μελέτη Adolescent Brain Cognitive Development (ABCD).
Τα ευρήματα δείχνουν ότι «η ανισότητα δημιουργεί ένα τοξικό κοινωνικό περιβάλλον» που «κυριολεκτικά διαμορφώνει το πώς αναπτύσσονται τα νεαρά μυαλά», σύμφωνα με τους ερευνητές.
Τα δεδομένα προέρχονται από τη μελέτη Adolescent Brain Cognitive Development (ABCD Study), μια μεγάλη πολυκεντρική διερευνητική προσπάθεια στις ΗΠΑ που στοχεύει να παρακολουθεί την ανάπτυξη του εγκεφάλου και της γνωστικής λειτουργίας από την παιδική ηλικία μέχρι την εφηβεία.
Οι ερευνητές εξέτασαν τη σχέση ανάμεσα στην εισοδηματική ανισότητα (δηλαδή πόσο άνισα κατανέμεται το εισόδημα σε μια πολιτεία / περιοχή) και δομικά και συνδετικά χαρακτηριστικά του εγκεφάλου, όπως:
- επιφάνεια του φλοιού (cortical surface area)
- πάχος του φλοιού (cortical thickness)
- διασυνδέσεις μεταξύ περιοχών του εγκεφάλου
Βρήκαν ότι στις πολιτείες των ΗΠΑ με μεγαλύτερη εισοδηματική ανισότητα τα παιδιά είχαν μικρότερη επιφάνεια φλοιού και αλλαγές στη συνδεσιμότητα μεταξύ περιοχών του εγκεφάλου.
Επιπλέον, διαπιστώθηκαν ότι αυτές οι δομικές και λειτουργικές διαφορές σχετίζονται με χειρότερες ψυχικές υγείας (π.χ. συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης) σε μεταγενέστερες περιόδους (6 και 18 μήνες μετά την MRI).
Ερμηνεία
-
Η μελέτη υποστηρίζει ότι δεν είναι μόνο το εισόδημα της οικογένειας που μετρά, αλλά και το πλαίσιο της ανισότητας — δηλαδή, πόσο άνισα είναι κατανεμημένοι οι πόροι στην ευρύτερη κοινωνία. Αυτό μπορεί να δημιουργεί «κοινωνικό στρες», αίσθημα σύγκρισης, αλλά και επιπτώσεις λόγω διαφορετικής ποιότητας των περιβαλλόντων στα οποία μεγαλώνουν τα παιδιά.
-
Οι αλλαγές στη δομή του εγκεφάλου (επιφάνεια, πάχος φλοιού) και στις συνδέσεις μπορεί να λειτουργούν ως μεσολαβείσες οδοί (mediators) ανάμεσα στην κοινωνική συνθήκη (εισοδηματική ανισότητα) και τα αποτελέσματα στην ψυχική υγεία.
-
Η σημασία των ευρημάτων είναι ότι η ανισότητα δεν είναι μόνο ζήτημα οικονομικό ή ηθικό, αλλά έχει επιπτώσεις σε βιολογικό επίπεδο, με πιθανές μακροχρόνιες συνέπειες.
