Πολύ συχνά λέμε ότι «οι έφηβοι είναι πολύ θυμωμένοι σήμερα». Η αλήθεια είναι πως όντως είναι πολύ θυμωμένοι. Για να κατανοήσουμε αυτόν τον θυμό θα ήταν πολύ βοηθητικό, τόσο για τον γονέα όσο και για τον έφηβο να αναζητήσουμε τα συναισθήματα που κρύβονται πίσω από αυτόν. Είναι φόβος; Είναι αγανάκτηση; Είναι θλίψη; Είναι απογοήτευση; Μήπως είναι και όλα αυτά μαζί; Αυτά αποτελούν πολλά συναισθήματα και πολλά ερωτήματα που τις περισσότερες φορές όλους μας τρομάζουν και μας ακινητοποιούν. Είναι σημαντικό όμως να αντιμετωπίζουμε τον θυμό σαν το λαμπάκι που ανάβει στο αυτοκίνητό μας, το οποίο ανάβει για να μας δείξει ότι κάτι δεν πάει καλά!
Η εφηβεία αποτελεί ένα στάδιο τόσο σωματικών όσο και συναισθηματικών αλλαγών. Οι ορμονικές διακυμάνσεις αλλά και το μεταίχμιο μεταξύ ενηλικίωσης και παιδικότητας προκαλούν στα παιδιά συναισθήματα έντονα και ευμετάβλητα. Οι γονείς πρέπει να θυμούνται ότι αυτό που χρειάζονται τα παιδιά κατά τη διάρκεια αυτής της αγχωτικής και χαοτικής περιόδου, είναι να έχουν κάποιον κοντά τους που να γνωρίζει ποια είναι, να τα κοιτάζει με βλέμμα κατανόησης, να τους χαμογελάει όταν περνούν άσχημα και να τα ακούει χωρίς να τα κατακρίνει.
Η εφηβεία επηρεάζει ολόκληρο το σύστημα της οικογένειας και οι γονείς πιθανόν να μην ξέρουν πως να βοηθήσουν το παιδί και να νιώθουν πως ό,τι και να κάνουν δε φέρει αποτέλεσμα. Από εκεί που το παιδί ήθελε τη συμβουλή και την αγκαλιά τους, τώρα ξαφνικά απομακρύνεται και κλείνεται στον εαυτό του. Η ανεξαρτητοποίηση όμως που αποζητάει επιτυγχάνεται όταν νιώθει ασφαλές. Για την επιτυχή, δηλαδή, μετάβαση του παιδιού από την εφηβεία στην ενηλικίωση χρειάζεται να υπάρχει ένας ασφαλής δεσμός ανάμεσα στον γονέα και το παιδί.
Οι γονείς λοιπόν σε αυτή τη φάση ζωής του παιδιού μπορούν:
- Να ακούν με έναν διαφορετικό τρόπο, να ακούν ενεργητικά.
Όταν είμαι ενεργητικός ακροατής, ακούω τον άλλον με ενδιαφέρον και προσοχή, ώστε να έρθω στη θέση του και όχι για να του απαντήσω σε αυτό που λέει. Επιτρέψτε στο παιδί σας να εκφράσει τα συναισθήματα του, να μοιραστεί τις σκέψεις του, να μιλήσει ανοιχτά για θέματα που το απασχολούν. Μπορεί ένας έφηβος να είναι πολύ προκλητικός και απορριπτικός με την συμπεριφορά του, αλλά ίσως αυτός είναι και ένας τρόπος να μας προσκαλέσει για να ξεκινήσουμε έναν διάλογο μαζί του.
- Να ορίσουν ένα πλαίσιο σε όλα αυτά που συμβαίνουν στην καθημερινότητα τους.
Ο έφηβος είναι πολύ μπερδεμένος και όταν τα πράγματα έχουν αρχή, μέση και τέλος, χωρίς να είναι ανεξέλεγκτα, είναι πολύ βοηθητικό για αυτόν. Συνεργαστείτε με το παιδί σας, γίνετε περισσότερο ευέλικτοι και φτιάξτε αυτό το πλαίσιο μαζί, ως μια ομάδα. Τα αυστηρά όρια αλλά και η απόλυτη ελευθερία δεν είναι κάτι που θα βοηθήσει τον έφηβο. Αντίθετα είτε θα τον απομακρύνει είτε θα τον μπερδέψει περισσότερο. Μιλήστε με τα παιδιά σας, εξηγήστε για ποιο λόγο γίνεται η οποιαδήποτε πράξη και ετοιμαστείτε να διαπραγματευτείτε!
- Να επιτρέψουν την ιδιωτικότητα που τα παιδιά τους αναζητούν.
Μπορεί να υπάρχουν πάρα πολλοί κίνδυνοι εκεί έξω, άλλα με το να παραβιάζεται η ιδιωτικότητα τους, είτε μπαίνοντας στο δωμάτιό τους χωρίς να χτυπήσετε την πόρτα, είτε παρακολουθώντας κρυφά τις συνομιλίες με τους φίλους τους, τα παιδιά απομακρύνονται περισσότερο, καθώς μπορεί να νιώσουν ότι δεν έχουν τον σεβασμό και την ιδιωτικότητα, που επιθυμούν.
Μέσα σε όλο αυτό το δύσκολο έργο της γονεϊκότητας μπορεί να είναι βοηθητικό οι γονείς να δουν τον εαυτό τους ως έναν κηπουρό που φυτεύει έναν καρπό και τον παρατηρούν, ώστε να βρουν ποιος είναι ο κατάλληλος φωτισμός, ποια είναι η κατάλληλη θερμοκρασία προκειμένου αυτός ο καρπός να αναπτυχθεί και να μεγαλώσει.
Έλενα Λοΐζου, Κοινωνική Λειτουργός, Χειριστής Γραμμής Eliza 10454
