Αρκετές είναι οι φορές που το παιδί πριν τον ύπνο ζητάει να ακούει συνέχεια το ίδιο παραμύθι γεγονός που μπορεί να εξαντλεί τους γονείς.
Σύμφωνα ωστόσο με τους ειδικούς, αυτή η επανάληψη μόνο τυχαία δεν είναι. Συμβάλλει στην συναισθηματική, γνωστική και συναισθηματική τους ανάπτυξη.
Ουσιαστικά οι επαναλαμβανόμενες αναγνώσεις αποτελούν μέρος ενός βαθιά καθησυχαστικού τελετουργικού για τα μικρά παιδιά. Τους προσφέρουν ένα σταθερό σημείο αναφοράς σε έναν κόσμο που ακόμα δεν μπορούν να ελέγξουν. «Αρχίζουν να συνδέουν τις λέξεις με τις εικόνες, αναγνωρίζουν τα σημάδια της ρουτίνας πριν τον ύπνο και νιώθουν ασφάλεια», εξηγεί η Aliza Pressman, αναπτυξιακή ψυχολόγος και συγγραφέας του βιβλίου Your Essential Guide to Raising Good Humans.
Και αυτή η απλή επαναλαμβανόμενη πράξη κάθε βράδυ είναι ένα ισχυρό εργαλείο για να μάθουν να διαβάζουν και να μεγαλώσουν.
Γιατί η επανάληψη καθησυχάζει τόσο τα παιδιά;
Ένα μπάνιο, μία πιτζάμα, μία ιστορία… και ο κύκλος κλείνει. Αυτή η δομημένη ρουτίνα, που πολλοί γονείς εφαρμόζουν ενστικτωδώς, ανταποκρίνεται σε μια βασική ανάγκη των παιδιών: την προβλεψιμότητα.
Σύμφωνα με μια μετα-ανάλυση 170 μελετών που δημοσιεύτηκαν μεταξύ 1950 και 2020, οι ρουτίνες συνδέονται με πιο ευνοϊκή γνωστική, συναισθηματική, κοινωνική και σωματική ανάπτυξη στα παιδιά.
«Οι ρουτίνες δίνουν στα παιδιά την αίσθηση ότι έχουν τον έλεγχο σε έναν κόσμο όπου οι ενήλικες παίρνουν όλες τις αποφάσεις», διευκρινίζει η Pressman, η οποία παρουσιάζει επίσης το podcast Raising Good Humans. Η επανάληψη ενός βιβλίου που διάλεξε το παιδί ενισχύει αυτό το αίσθημα του ελέγχου στο περιβάλλον του. Είναι επίσης ένας τρόπος να αναζητήσει παρηγοριά σε στιγμές έντονης συγκίνησης ή ανασφάλειας. «Είναι μια πολύ ευαίσθητη μορφή ανατροφής να σκέφτεσαι: “α, μάλλον αυτό ψάχνει τώρα”», προσθέτει. Με άλλα λόγια, το να αφήσετε το παιδί σας να διαλέξει το ίδιο βιβλίο για εκατοστή φορά είναι σαν να του προσφέρετε μια πολύτιμη συναισθηματική ελευθερία.
Μια πύλη προς τη γλώσσα και την ανάγνωση
Το να διαβάζετε δυνατά το ίδιο βιβλίο, όσο απλοϊκό κι αν φαίνεται, κάθε άλλο παρά χάσιμο χρόνου είναι. «Αυτά τα κοινά πλαίσια δραστηριότητας και οι γνώριμες ιστορίες είναι αφετηρίες μάθησης», εξηγεί η Deborah Wells Rowe, καθηγήτρια παιδαγωγικών επιστημών στο πανεπιστήμιο Vanderbilt. Κάθε επανάληψη εμβαθύνει την κατανόηση και τη σύνδεση με τη γλώσσα. Με τα βράδια να περνούν, το παιδί αρχίζει να προβλέπει τα αστεία σημεία, να κάνει ερωτήσεις για τους χαρακτήρες ή τις εικόνες. Θυμάται φράσεις, τις επαναλαμβάνει και καταλήγει να «διαβάζει» το βιβλίο στον ενήλικα. Αυτός ο μιμητισμός, μακριά από το να είναι ασήμαντος, είναι τα πρώτα του βήματα προς την αυτόνομη ανάγνωση. «Καταλαβαίνουν πώς λειτουργεί μια ιστορία», εξηγεί η Rowe. «Αποκτούν αυτοπεποίθηση ως αφηγητές και αργότερα ως αναγνώστες.»
Με τον καιρό, η αλληλεπίδρασή τους με το βιβλίο αλλάζει ριζικά. Εκεί που ένα μωρό μπορεί να χτυπήσει την εικόνα ενός λαγού νομίζοντας πως είναι αληθινός, αργότερα θα τον δείχνει με το δάχτυλο όταν του το ζητούν και τελικά θα ιχνηλατεί τη λέξη «λαγός» με το δάχτυλό του, «διαβάζοντάς» την. Κάθε μικρή αλληλεπίδραση αποτελεί ένα τουβλάκι στο οικοδόμημα της μάθησης.
Πώς να επιβιώσετε από τις επαναλαμβανόμενες αναγνώσεις
Αν και αυτό το τελετουργικό έχει χίλια καλά, μπορεί επίσης να φθείρει την υπομονή των ενηλίκων. Οι ειδικοί προτείνουν μερικές συμβουλές για να διατηρήσετε την ευχαρίστηση της ανάγνωσης, ακόμη κι όταν δεν αντέχετε άλλο τον τίτλο.
- Κάντε την ανάγνωση ενεργητική: Ακολουθήστε τις λέξεις με το δάχτυλο, δείξτε τις εικόνες, κάντε ερωτήσεις. Και κυρίως, αφήστε το παιδί να «διαβάσει» με τον δικό του τρόπο.
- Παρατηρήστε τις εξελίξεις: Ακόμη κι αν η ιστορία δεν αλλάζει, η αλληλεπίδραση του παιδιού μαζί της αλλάζει. Αυτές οι μικρές λεπτομέρειες δείχνουν την πρόοδό του.
- Επιτρέψτε στον εαυτό σας ένα διάλειμμα: Αν το βιβλίο σας εξαντλεί, βάλτε το στην άκρη. «Θα το ξεπεράσουν μια χαρά», διαβεβαιώνει η Pressman. «Θα κολλήσουν σύντομα με κάποιο άλλο.»
Και αν νιώθετε πως αυτή η φάση δεν θα τελειώσει ποτέ, θυμηθείτε πως είναι προσωρινή.
Πηγή: Psychologies. com
