Η ψυχίατρος Mathilde Ross ανατρέποντας την κυρίαρχη αφήγηση, σε άρθρο της αναφέρει πως οι γονείς είναι αυτοί που χρειάζονται βοήθεια και όχι τα παιδιά.
Στη σημερινή εποχή, οι γονείς βομβαρδίζονται καθημερινά από μηνύματα που μιλούν για “κρίση ψυχικής υγείας” στα παιδιά και στους εφήβους. Τα social media, οι ειδήσεις, ακόμη και οι σχολικές κοινότητες μεταφέρουν ένα αίσθημα επείγοντος: “Τα παιδιά υποφέρουν, χρειάζονται άμεση βοήθεια.”
Όμως, σύμφωνα με τη Mathilde Ross, ψυχίατρο στις Υπηρεσίες Υγείας του Πανεπιστημίου της Βοστόνης, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Στο πρόσφατο άρθρο-σχόλιό της στους New York Times με τίτλο “Anxious Parents Are the Ones Who Need Help” (“Οι αγχώδεις γονείς είναι αυτοί που χρειάζονται βοήθεια”), η Ross ανατρέπει την κυρίαρχη αφήγηση και βάζει στο επίκεντρο… τους ίδιους τους γονείς.
Το πραγματικό άγχος ίσως δεν είναι των παιδιών
Η Ross υποστηρίζει ότι πολλοί γονείς σήμερα έχουν τόσο έντονο άγχος για την ψυχική υγεία των παιδιών τους, που τελικά μεταφέρουν αυτό το άγχος στα ίδια τα παιδιά.
Όπως γράφει, “οι γονείς έχουν αρχίσει να ανησυχούν αν το παιδί τους δεν ανησυχεί αρκετά”.
Αυτό που ξεκινά ως ενδιαφέρον και φροντίδα μπορεί εύκολα να εξελιχθεί σε υπερπαρέμβαση: τηλεφωνήματα, συνεχείς ερωτήσεις, υπερβολική ανάλυση κάθε συναισθηματικής μεταβολής. Και έτσι, χωρίς να το καταλαβαίνουν, οι γονείς “διδάσκουν” στο παιδί ότι η δυσφορία είναι κάτι επικίνδυνο, που πρέπει να αποφεύγεται πάση θυσία.
Όταν η βοήθεια γίνεται παγίδα
Η ψυχίατρος επισημαίνει ότι οι σημερινοί γονείς συχνά “τρέχουν” να ζητήσουν επαγγελματική βοήθεια για το παραμικρό άγχος, απογοήτευση ή αποτυχία του παιδιού.
Και παρότι η ψυχολογική υποστήριξη είναι απολύτως απαραίτητη σε πολλές περιπτώσεις, η Ross υπογραμμίζει κάτι κρίσιμο: κάθε δυσκολία δεν είναι κρίση.
Τα παιδιά χρειάζονται να βιώνουν μικρές αποτυχίες, αβεβαιότητες και προκλήσεις για να χτίσουν ανθεκτικότητα. Αν οι γονείς παρεμβαίνουν συνεχώς, αφαιρούν από τα παιδιά τη δυνατότητα να μάθουν να διαχειρίζονται μόνα τους το στρες — να δοκιμάζουν, να πέφτουν και να ξανασηκώνονται.
«Μην πανικοβάλλεστε – να είστε παρόντες»
Η Ross προτείνει ένα διαφορετικό μοντέλο γονεϊκής στάσης: λιγότερη ανησυχία, περισσότερη σταθερότητα.
-
Να είστε διαθέσιμοι, αλλά όχι υπερπροστατευτικοί.
-
Να ακούτε, χωρίς να αναλαμβάνετε αυτόματα “δράση” για κάθε πρόβλημα.
-
Να εμπιστεύεστε το παιδί σας — ακόμη κι όταν κάνει λάθη.
Στην πράξη, αυτό σημαίνει να δείχνετε ψυχραιμία όταν το παιδί απογοητεύεται, να το βοηθάτε να κατανοήσει τα συναισθήματά του και να του δίνετε χώρο να τα επεξεργαστεί. Όπως λέει η Ross, “το να βλέπεις το παιδί σου να δυσκολεύεται δεν σημαίνει αποτυχία στη γονεϊκότητα — σημαίνει ότι το παιδί σου μεγαλώνει.”
Από την υπερπροστασία στην εμπιστοσύνη
Η ιδέα ότι “οι γονείς είναι αυτοί που χρειάζονται βοήθεια” δεν σημαίνει ότι οι γονείς είναι “το πρόβλημα”. Αντίθετα, η Ross προτείνει να αναγνωρίσουμε ότι το άγχος της σύγχρονης γονεϊκότητας είναι πραγματικό — και ότι χρειάζεται φροντίδα, κατανόηση και αυτογνωσία.
Σε έναν κόσμο όπου τα πάντα μοιάζουν απειλητικά — από τα social media μέχρι τις πανελλαδικές εξετάσεις — δεν είναι περίεργο που οι γονείς αγωνιούν. Όμως η ψυχίατρος μάς θυμίζει πως, για να μεγαλώσουν παιδιά ισορροπημένα, χρειάζονται γονείς ήρεμοι. Και η ψυχραιμία των γονιών είναι ίσως το πιο πολύτιμο “μάθημα ζωής” που μπορούν να προσφέρουν.
