Μέσα σε κάθε οικογένεια, μπορεί να κρύβεται μια αλήθεια που λίγοι τολμούν να παραδεχτούν: η ύπαρξη του αγαπημένου παιδιού.
Μύθος ή πραγματικότητα; Αυτό το φαινόμενο γεννά ερωτήματα. Η γονική αγάπη συχνά θεωρείται ως άνευ όρων και δίκαιη προς όλα τα παιδιά. Ωστόσο, εμπειρίες ζωής, αναμνήσεις ή μη εκφρασμένα συναισθήματα συχνά αποκαλύπτουν μια δύσκολη αλήθεια: ορισμένοι γονείς νιώθουν μεγαλύτερη συγγένεια ή συμπάθεια για ένα από τα παιδιά τους.
Ένα βαθιά ριζωμένο ταμπού: Η παραδοχή του αγαπημένου παιδιού
Για τους περισσότερους γονείς, η παραδοχή μιας προτίμησης μοιάζει αδιανόητη, ίσως και ανήθικη. «Κανένας γονιός δεν θα τολμούσε να παραδεχτεί ότι προτιμά κάποιο παιδί», δηλώνει η ψυχαναλύτρια Μαρίς Βαγιάν στο περιοδικό Elle.
Ωστόσο, τα παιδιά συχνά αντιλαμβάνονται αυτές τις διαφορές. Είτε πρόκειται για μια πιο στοργική ματιά, μεγαλύτερη ανεκτικότητα ή αυξημένη προσοχή, αυτές οι πράξεις διαμορφώνουν τα συναισθήματα των μελών της οικογένειας.
Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, η άρνηση αυτών των προτιμήσεων δεν τις εξαφανίζει· αντίθετα, εκδηλώνονται ακούσια μέσω στάσεων ή συμπεριφορών.
Κατανόηση των αιτίων των γονικών προτιμήσεων
Οι γονικές προτιμήσεις δεν προκύπτουν τυχαία. Μπορεί να επηρεάζονται από ασυνείδητους παράγοντες: την ταύτιση με ένα παιδί, μια εγκυμοσύνη που σημαδεύτηκε από συγκεκριμένες συναισθηματικές καταστάσεις, ή ακόμα και προβολές που απορρέουν από την οικογενειακή ιστορία.
Για παράδειγμα, ένας γονιός που είχε μια συγκρουσιακή σχέση με τους δικούς του γονείς μπορεί, ασυνείδητα, να επαναλάβει ή να αναστρέψει αυτό το μοτίβο στις σχέσεις του με τα παιδιά του.
Οι επιπτώσεις στα παιδιά, αγαπημένα ή μη
Το να είσαι το «αγαπημένο» παιδί δεν είναι πάντα ευλογία. Αν και ορισμένα αγαπημένα παιδιά απολαμβάνουν ευνοϊκή μεταχείριση, συχνά φέρουν το βάρος υπερβολικών γονικών προσδοκιών.
Από την άλλη, τα λιγότερο προνομιούχα παιδιά μπορεί να αναπτύξουν ένα αίσθημα αδικίας ή απόρριψης, γεγονός που επηρεάζει την αυτοεκτίμησή τους.
Παρόλα αυτά, αυτή η δυναμική μπορεί να αλλάξει με την πάροδο του χρόνου. Η εφηβεία, ιδίως, αποτελεί περίοδο κατά την οποία οι γονικές προτιμήσεις μπορεί να ανακατανεμηθούν, ανάλογα με τις συμπεριφορές και τις προσωπικότητες που αναδύονται.
Πώς να αποκατασταθεί η ισορροπία
Η αναγνώριση των προτιμήσεων είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα για τους γονείς. Ο στόχος δεν είναι να εξαλειφθούν αυτά τα συναισθήματα, αλλά να διασφαλιστεί ότι δεν μετατρέπονται σε αδικίες.
Οι ψυχολόγοι προτείνουν επίσης μια εξατομικευμένη προσέγγιση: την κατανόηση ότι κάθε παιδί είναι μοναδικό και ότι η γονική αγάπη δεν είναι θέμα ποσότητας, αλλά ποιότητας. «Πρόκειται για τη δημιουργία μιας “τούρτας αγάπης” για κάθε παιδί, διαφορετικής αλλά εξίσου πολύτιμης», συμβουλεύει η Μαρίς Βαγιάν.
