Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε πρόταση για την επικαιροποίηση των κανόνων ποινικού δικαίου σχετικά με τη σεξουαλική κακοποίηση και τη σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών.
Η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών είναι ένα ειδεχθές έγκλημα που έχει οξυνθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Οι εν λόγω αναθεωρημένοι κανόνες διευρύνουν τους ορισμούς των αδικημάτων και θεσπίζουν αυστηρότερες ποινές και ειδικότερες απαιτήσεις για την πρόληψη και την παροχή βοήθειας στα θύματα. Συμπληρώνουν την πρόταση κανονισμού που υπέβαλε η Επιτροπή το 2022 — η οποία θεσπίζει υποχρεώσεις πουν υπέχουν οι διαδικτυακές εταιρείες να εντοπίζουν, να καταγγέλλουν και να αφαιρούν υλικό σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών από τις υπηρεσίες τους.
Η απειλή της κακοποίησης είναι πραγματική και έχει αυξηθεί σε ολόκληρη την ΕΕ. Για παράδειγμα, εξακολουθούν να εμφανίζονται στο διαδίκτυο παιδοφιλικά εγχειρίδια, παρουσιάζοντας αυξημένη απειλή για τους πλέον ευάλωτους. Τόσο η αυξημένη διαδικτυακή παρουσία των παιδιών όσο και οι τεχνολογικές εξελίξεις δημιουργούν νέες δυνατότητες κακοποίησης. Μόνο μέσα στο 2022 υπήρξαν 1,5 εκατομμύριο καταγγελίες σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στην ΕΕ.
Οι ισχύοντες κανόνες της ΕΕ στον τομέα αυτό συμφωνήθηκαν το 2011. Πρέπει να προσαρμοστούν ώστε να ανταποκρίνονται στις τελευταίες εξελίξεις και να ενισχύουν την πρόληψη και την προστασία των θυμάτων. Βασικές πτυχές της πρότασης περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τα εξής:
- Διεύρυνση του ορισμού των ποινικών αδικημάτων που σχετίζονται με τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών σε όλα τα κράτη μέλη: τα νέα αυτά αδικήματα περιλαμβάνουν τη ζωντανή μετάδοση σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών και την κατοχή και ανταλλαγή παιδοφιλικών εγχειριδίων. Οι νέοι κανόνες επικαιροποιούν επίσης τους ορισμούς του εγκλήματος ώστε να συμπεριληφθεί το υλικό σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών σε υλικό βαθυπαραποίησης (deep fakes) ή υλικό που παράγεται από ΤΝ.
- Ενίσχυση της δίωξης, της πρόληψης και της στήριξης: Η πρόταση θα ορίσει μεγαλύτερο χρονικό διάστημα κατά το οποίο τα θύματα μπορούν να καταγγείλουν τη σεξουαλική κακοποίηση που υπέστησαν και να ασκήσουν αγωγή κατά του δράστη. Οι νέοι κανόνες θα παρέχουν επίσης στα θύματα δικαίωμα χρηματικής αποζημίωσης για την αντιμετώπιση των μακροπρόθεσμων βλαβών που προκαλεί η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών. Επιπλέον, τα κράτη μέλη υποχρεούνται να θεσπίσουν μηχανισμό συντονισμού για τη βέλτιστη χρήση των διαθέσιμων προγραμμάτων για την πρόληψη και την παροχή βοήθειας στα θύματα.
- Ενίσχυση της πρόληψης: Τα κράτη μέλη καλούνται επίσης να εντείνουν τις επενδύσεις στην ευαισθητοποίηση, ιδίως όσον αφορά τους διαδικτυακούς κινδύνους, ώστε να εξασφαλιστεί ότι το διαδίκτυο είναι ασφαλέστερο και καλύτερο για τα παιδιά και τους νέους. Επιπλέον, οι νέες απαιτήσεις θα διασφαλίζουν ότι οι υπεύθυνοι προσλήψεων για δραστηριότητες που συνεπάγονται στενή επαφή με παιδιά και οι οργανώσεις που ασχολούνται με την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών θα πρέπει να ζητούν το ποινικό μητρώο των υποψηφίων.
- Θα καταστεί επίσης υποχρεωτική η καταγγελία αδικήματος τουλάχιστον από επαγγελματίες που εργάζονται σε στενή επαφή με παιδιά με στόχο την αντιμετώπιση μιας σημαντικής πρόκλησης στις προσπάθειες για την ανάσχεση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών.
Επόμενα βήματα
Τώρα εναπόκειται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εγκρίνουν την πρόταση. Μόλις εκδοθεί, η νέα οδηγία θα τροποποιήσει την ισχύουσα οδηγία και θα τεθεί σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Επιτροπή θα υποβάλει τον Μάρτιο του 2024 σύσταση της Επιτροπής σχετικά με ολοκληρωμένα συστήματα προστασίας των παιδιών, ενισχύοντας τα μέτρα για την προστασία των παιδιών από όλες τις μορφές βίας, συμπεριλαμβανομένης της κακοποίησης στο διαδίκτυο.
Ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής για την προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής, Μαργαρίτης Σχοινάς δήλωσε τα εξής:
«Το έργο μας για την οικοδόμηση μιας Ένωσης Ασφάλειας της ΕΕ περιλαμβάνει την καταστολή του ειδεχθούς εγκλήματος της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών. Κλείνουμε τα κενά που επιτρέπουν στους εγκληματίες να διαπράττουν τα εγκλήματά τους – τόσο εντός όσο και εκτός διαδικτύου. Με μια νέα δέσμη ποινικών νόμων, θα καταστήσουμε ευκολότερη την άσκηση δίωξης των δραστών, θα διευκολύνουμε τις έρευνες και θα παράσχουμε καλύτερη στήριξη στα θύματα. Δίνουμε επίσης νέα έμφαση στην πρόληψη, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι δεν θα αντιμετωπίσουμε μόνο περιστατικά εκμετάλλευσης, αλλά θα εξαλείψουμε προδραστικά τις συνθήκες που ευνοούν πρωτίστως την εκμετάλλευση».
