Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, τα περισσότερα παιδιά αποκτούν κινητό τηλέφωνο πολύ νωρίτερα από ό,τι προτείνουν οι ειδικοί.
Η μελέτη του Ερευνητικού Κέντρου Pew, που δημοσιεύθηκε στις 8 Οκτωβρίου, δείχνει ότι η πλειονότητα των γονιών με παιδιά 11–12 ετών δηλώνει πως τα παιδιά τους έχουν ήδη κινητό τηλέφωνο. Ωστόσο, οι ειδικοί συμβουλεύουν να αποφεύγεται η πρόσβαση των παιδιών κάτω των 16 ετών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ο υπερβολικός χρόνος μπροστά από οθόνες αποτελεί σοβαρό ζήτημα, καθώς το 85% των γονέων αναφέρει ότι τα παιδιά τους περνούν πολλές ώρες στο YouTube. «Τα στοιχεία δείχνουν πόσο εκτεταμένη είναι σήμερα η χρήση της τεχνολογίας από τα παιδιά», σημειώνει η Κολίν ΜακΚλέιν, επικεφαλής της μελέτης. «Η πρώιμη και έντονη έκθεση στις οθόνες είναι ένα εντυπωσιακό εύρημα».
Σχεδόν οι μισοί γονείς (47%) παιδιών 8–12 ετών παραδέχονται ότι δυσκολεύονται να διαχειριστούν τον χρόνο οθόνης των παιδιών τους. Αν και το 86% θέτει κανόνες για τη χρήση των συσκευών, μόνο το 19% τους εφαρμόζει σταθερά. Παράλληλα, το 80% των γονιών πιστεύει ότι οι αρνητικές συνέπειες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης υπερτερούν των θετικών.
Εναλλακτικοί τρόποι επικοινωνίας
Οι ειδικοί προτείνουν ότι υπάρχουν τρόποι επικοινωνίας με τα παιδιά χωρίς την ανάγκη ενός smartphone.
Οι γονείς μπορούν, για παράδειγμα, να επιλέξουν ένα απλό κινητό που επιτρέπει μόνο κλήσεις και μηνύματα — χωρίς πρόσβαση σε εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης. Αυτό είναι σημαντικό, καθώς οι διαδικτυακές πλατφόρμες συχνά εκθέτουν τα παιδιά σε επικίνδυνο ή τοξικό περιεχόμενο, αλλά και σε πιθανούς ενήλικους θηρευτές.
Εναλλακτικά, ένα «έξυπνο ρολόι» που υποστηρίζει βασικές λειτουργίες επικοινωνίας μπορεί να είναι ασφαλέστερη επιλογή. Μια άλλη λύση είναι η ύπαρξη μιας «οικογενειακής συσκευής» που χρησιμοποιείται προσωρινά από τα παιδιά μόνο όταν χρειάζεται να επικοινωνήσουν με τους γονείς τους.
Συνεργασία μεταξύ γονιών
Η πίεση από τους συνομηλίκους είναι έντονη, καθώς πολλά παιδιά στην προεφηβεία διαθέτουν πλέον κινητό. Οι γονείς συχνά ανησυχούν μήπως τα παιδιά τους απομονωθούν κοινωνικά αν δεν έχουν τηλέφωνο. Γι’ αυτό, η κοινή στάση των γονιών — να καθυστερήσουν την αγορά κινητού μέχρι τα παιδιά να μεγαλώσουν — μπορεί να βοηθήσει όλους.
Μάλιστα, σε ορισμένες κοινότητες, όπως αναφέρει μια ψυχοθεραπεύτρια στη Νέα Υόρκη, οι γονείς συζητούν ακόμη και την επιστροφή στη χρήση σταθερών τηλεφώνων για τα παιδιά. Οι συζητήσεις αυτές είναι κρίσιμες, γιατί τα παιδιά 11–12 ετών δεν είναι έτοιμα να αντιμετωπίσουν τις πιέσεις και τους κινδύνους της διαδικτυακής ζωής. Έρευνες δείχνουν ότι η ενασχόληση με τα κοινωνικά δίκτυα κατά την εφηβεία συνδέεται με μειωμένη ικανοποίηση από τη ζωή αργότερα.
Αν τα παιδιά έχουν ήδη κινητό
Αν το παιδί έχει ήδη smartphone, είναι σημαντικό οι γονείς να εφαρμόσουν σαφείς και σταθερούς κανόνες χρήσης. Οι κανονισμοί πρέπει να εξασφαλίζουν ότι τα παιδιά κοιμούνται επαρκώς, αφιερώνουν χρόνο στο σχολείο, στις δραστηριότητές τους και στις προσωπικές σχέσεις. Αν όμως οι κανόνες παραβιάζονται συνεχώς, το μήνυμα που λαμβάνουν τα παιδιά είναι ότι δεν χρειάζεται να τους ακολουθούν.
Οι γονείς μπορούν να συμφωνήσουν, για παράδειγμα, ότι το τηλέφωνο δεν χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της μελέτης — εκτός αν είναι απαραίτητο για αναζήτηση πληροφοριών. Σε αυτή την περίπτωση, οι ειδοποιήσεις πρέπει να είναι απενεργοποιημένες. Οι κανόνες καλό είναι να διαμορφώνονται μαζί με τα παιδιά, ώστε να αισθάνονται ότι συμμετέχουν στη διαδικασία και να τους τηρούν πιο πρόθυμα.
«Είναι σημαντικό να υπενθυμίζουμε στα παιδιά ότι οι συσκευές ανήκουν στους γονείς», σημειώνει η ψυχολόγος. «Έτσι, οι γονείς μπορούν να ελέγχουν ανά πάσα στιγμή τη χρήση τους».
Οι γονείς δίνουν το παράδειγμα
Οι ειδικοί τονίζουν ότι οι κανόνες πρέπει να ισχύουν και για τους ίδιους τους γονείς. «Το παράδειγμα παίζει καθοριστικό ρόλο», λέει η ψυχοθεραπεύτρια. «Αποφύγετε τη χρήση του τηλεφώνου κατά τη διάρκεια των γευμάτων ή, αν χρειάζεται να το χρησιμοποιήσετε, εξηγήστε στα παιδιά γιατί».
Αν διαπιστώσετε ότι η χρήση των κοινωνικών μέσων από τα παιδιά έχει ξεφύγει, προσπαθήστε να τους προσφέρετε εναλλακτικές δραστηριότητες. Δεν είναι ποτέ αργά για αλλαγή. Μπορείτε, για παράδειγμα, να πείτε: «Χθες περάσαμε πολλή ώρα στις οθόνες· σήμερα ας κάνουμε κάτι έξω ή ας διαβάσουμε».
Παρά τις δυσκολίες, είναι εφικτό να παραμείνετε συνδεδεμένοι με τα παιδιά σας — και να τα βοηθήσετε να συνδέονται με τους φίλους τους — χωρίς να χρειάζονται κινητό τηλέφωνο. Και όταν αποκτήσουν smartphone, η σωστή καθοδήγηση και οι έξυπνες στρατηγικές μπορούν να κάνουν τη διαφορά.
